De synthetische drug GHB (een afkorting van gamma-hydroxyboterzuur) wint de laatste jaren aan populariteit. Het is goedkoop en eenvoudig zelf te maken. Het gebruik ervan kan echter snel tot een hardnekkige verslaving leiden omdat het middel een zeer korte halfwaardetijd heeft en een verslaafde het middel iedere twee tot vier uur – dag en nacht – opnieuw moet gebruiken om ontwenningsverschijnselen te voorkomen.
Iemand die verslaafd is aan GHB kan de verslaving voor zijn omgeving in het begin vaak lange tijd verborgen houden en die komt pas in beeld als het echt misgaat. Bijvoorbeeld bij een opname vanwege overdosering of door problemen te maken op straat. Na verloop van tijd ontstaat er doorgaans een neerwaartse spiraal en problemen met sociaal-maatschappelijke vaardigheden waardoor de kans op het verlies van baan en woning, een relatie die door het gebruik op de klippen loopt en mogelijke psychische en/of lichamelijke problemen zoals angststoornissen of een psychose vaak voorkomen.
Opmerkelijk is de blijvend positieve houding die gebruikers zelf hebben ten opzichte van hun drugsgebruik. Zij hebben iedere 2 tot 4 uur een nieuwe dosis nodig, waardoor er een verstoord slaappatroon is ontstaan. Hierdoor worden de veelvuldige coma’s, die door GHB veroorzaakt kunnen worden, vaak als prettig ervaren. Dat er daardoor ook schade aan hun cognitieve vaardigheden – met name het geheugen – plaatsvindt, wordt vaak niet door henzelf (h)erkend. Deze factoren, gecombineerd met ernstige onthoudingssymptomen (zoals slapeloosheid, angst, hallucinaties en ernstige depressie) vereisen een specifieke aanpak voor de behandeling van cliënten met een GHB-verslaving. Het is té complex om via standaardmethoden aan te pakken.
Harmen Beurmanjer promoveerde in 2021 met zijn proefschrift ‘When the party is over, addressing clinical challenges in patients with GHB use disorders’ over dit onderwerp. Hiermee wil hij het begrip van de GHB gebruikende populatie en de behandelingsbehoeften van cliënten met een stoornis door het gebruik van GHB enerzijds, en het testen van farmacologische behandelingsinterventies bij deze cliëntengroep anderzijds in kaart brengen.
Op basis van de onderzoeken in zijn proefschrift kunnen verschillende aanbevelingen worden gedaan om schade door GHB-gebruik te voorkomen:
Het Trimbos-instituut heeft, in samenwerking met gemeentes, een casusgerichte aanpak ontwikkeld voor groepen GHB-gebruikers die overlast veroorzaken. Deze lokale aanpak is erop gericht om de gebruikers in beeld te krijgen en te houden. Door hen te verbinden met professionals en belangrijke en gezonde naasten kunnen de juiste mensen en middelen worden ingezet. Er vindt regelmatig overleg plaats tussen instellingen voor verslavingszorg en de politie, eventueel aangevuld met het wijkteam, de woningbouwvereniging en het loket Werk & Inkomen van de betreffende gemeente.
Als Leids Congres Bureau hebben wij regelmatig webinars over diverse soorten drugs, zoals GHB. Houd ons geaccrediteerde scholingsaanbod voor zorgprofessionals in de gaten voor meer informatie.
Programmamanager Academie
Jackie van Wieringen
