In de GGZ zien we een toename van behandelingen van mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB). De cijfers liegen er niet om: naar schatting gaat het om zo’n 40% van de patiënten. We zien met name in de transitie naar de volwassenenzorg dat deze doelgroep enorm kan vastlopen en psychische stoornissen kan ontwikkelen. Hoe ga je daar als zorgprofessional mee om? We zetten de meest gestelde vragen voor je op een rij.
Hoe lager het niveau van functioneren, hoe groter de kans op een atypische presentatie van een psychische stoornis. Dat kan het voor jou als zorgprofessional lastig maken om de juiste diagnose te stellen, omdat er ook vaak sprake is van:
– een overlap van symptomen met gedrag dat verband houdt met de verstandelijke beperking zelf;
– beperkte communicatieve vaardigheden van de cliënt, met als gevolg onderdiagnose of vertraagde diagnose omdat symptomen lastiger te herkennen zijn;
– overvragen van de cliënt. Hoeveel kan hij of zij aan en wat zijn de gevolgen als je patiënten met LVB overvraagt?
Mensen met een licht verstandelijke beperking lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van een depressie, angststoornissen en gedragsstoornissen. Vaak zien we een opeenstapeling van (probleem)factoren waardoor er bij deze cliëntengroep ook nog eens een grotere kans is op het ontwikkelen van verslavingsproblematiek. Ook suïcidaal gedrag is een belangrijk aandachtspunt, want volgens een onderzoek van het Landelijk Kenniscentrum LVB, Trajectum en 113 zelfmoordpreventie, zijn mensen met een LVB hier extra kwetsbaar voor.
Een behandeling is altijd maatwerk, dus kijk goed naar de behoeften en mogelijkheden van de cliënt. De gemene deler is wel dat jij als zorgprofessional geduldig bent, eenvoudige taal gebruikt, eventueel visuele ondersteuning inzet en dezelfde informatie regelmatig herhaalt. Probeer zo mogelijk ook de familieleden of verzorgers van de cliënt bij de behandeling te betrekken.
Zij kunnen een belangrijke rol spelen bij een betere communicatie met en informatie over de cliënt. Door hen, zo mogelijk, actief bij de behandeling te betrekken, kan ook in de thuissituatie – waar jij als zorgverlener minder grip op hebt – een begripvolle omgeving worden gecreëerd.
Voor jou als zorgprofessional organiseren we ieder jaar het congres ‘LVB in de psychiatrie’. Daar ontmoeten artsen, behandelaars, verpleegkundig specialisten in de ambulante en residentiële GGZ en/of gehandicaptenzorg, begeleiders in de gehandicaptenzorg of verpleegkundigen elkaar. Ook zijn we bezig met het ontwikkelen van de training ‘Psychiatrie bij LVB’. Kijk bij het aanbod op onze website en schrijf je in voor deze informatieve en leerzame dagen waar veel aandacht aan dit onderwerp wordt besteed.
Programmamanager Academie
Jackie van Wieringen
