In april 2023 kwam het boek ‘De waarheid over seks’ van seksuologen Rik van Lunsen en de inmiddels overleden Ellen Laan uit. ‘Met dit boek wilden we duidelijk maken dat de verschillen in seksualiteit tussen man en vrouw puur een maatschappelijk en religieus netwerk van mythes is’, legt Rik in het kort uit.
‘Wat we wilden laten zien, is dat vrouwen – of eigenlijk mensen van alle genders – dezelfde seksuele wezens zijn als mannen. Onder de juiste omstandigheden reageert iedereen namelijk identiek op seksuele prikkels’, vertelt Rik. ‘Seks was gevaar. En dat berust op een mythe die door wetenschappers in stand is gehouden: seks is bedoeld voor de voortplanting. Hoezo voortplanting? Zelfs in de prehistorie waren er al middelen om zwangerschappen te voorkomen.’
‘Onze seksuele ontwikkeling vindt vooral plaats in onze kinderjaren’, vervolgt Rik. ‘Jongens ontdekken masturbatie op jonge leeftijd en lopen daardoor qua ervaring en kennis over hun eigen lijf jaren voor op meisjes. Meisjes wordt geleerd dat het niet netjes om hun lijf aan te raken. Daardoor ontdekken ze pas veel later hun plezierige plekjes. Bij een kind heeft dat overigens nog helemaal geen seksuele lading. Maar je ontneemt het meisje hiermee een positieve ervaring en de wetenschap dat het iets is waarover zij de baas is. Zij is eigenaar van haar lijf. Andere mensen mogen daar alleen maar aankomen als zij daar toestemming voor geeft.’
‘In het verlengde daarvan zou je kunnen stellen dat mensen met een verstandelijke beperking hierin nog meer begeleid moeten worden dan kinderen. Velen zullen misschien wel nooit in staat zijn tot het gelijktijdig ervaren van seksuele lust en verbinding met de ander. Voor hen moet plezierige soloseks misschien het einddoel zijn, terwijl ze hun behoefte aan veiligheid, geborgenheid en liefde wellicht beter op een niet-seksuele manier kunnen leren bevredigen.’
Rik: ‘Bij mensen met een LVB lopen hun lichamelijke en emotionele ontwikkeling immers niet simultaan. Maar waarom reageren we dan anders op Pietje van 4 die in de huiskamer met zijn piemel gaat zitten spelen, dan op Abel van 24 – maar met de emotionele intelligentie van een kind van 4 – die hetzelfde doet? We schrikken of voelen ons ongemakkelijk om dat een 4-jarige in het lijf van een volwassene te zien doen. Het is voor Abel fijn dat hij dat lekkere plekje op zijn lijf heeft ontdekt, maar hem moet ook geleerd worden, dat hij dat in privacy moet doen. Zo’n situatie vraagt om meer voorlichting, meer begeleiding en minder angst.’
Rik van Lunsen is één van de sprekers op het congres ‘LVB en seksualiteit’ dat 28 september in Aristo Amsterdam gehouden wordt. Wil je hier ook bij zijn? Schrijf je nu in.
Programmamanager Academie
Jackie van Wieringen
