Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis

Er volgt een golf aan ouderen met een complexe zorgvraag in het ziekenhuis. Wat betekent dit voor de organisatie, de zorgprofessionals en de kwetsbare ouderen in het ziekenhuis?

We staan stil bij het regeerakkoord Passende Zorg en de richtlijn Multimorbiditeit in het ziekenhuis.

Prof. dr. Yvonne Schoon, Klinisch geriater, afdelingshoofd geriatrie en hoogleraar de Juiste Zorg voor de Juiste Oudere aan het Radboudumc Nijmegen

Kwetsbaarheid en het ouder wordende lichaam veroorzaken meer risico op pijn en kunnen leiden tot onder- en/ of overbehandeling van pijn bij (kwetsbare) ouderen. Wat gebeurt er in het lichaam wanneer we pijn hebben en hoe verhoudt zich dat tot het ouder worden?
Paul Vogelaar, zelfstandig verpleegkundige en gastdocent bij Lux Nova. Paul was een van de eerste gespecialiseerde pijnverpleegkundigen in Nederland.

De herkenning van bijwerkingen leidend tot (of tijdens) ziekenhuisopname kan beter. Herkenning is belangrijk om medische problemen in de toekomst te voorkomen. Welke bijwerkingen bij ouderen zijn belangrijk om te herkennen? Hoe kan automatisering helpen bij de herkenning van bijwerkingen? Wie heeft welke rol bij aanpassen medicatie? Hoe zou de communicatie hierover met patiënt en zorgketen moeten zijn?

Prof. dr. Rob van Marum, bijzonder hoogleraar Farmacotherapie bij ouderen bij de vakgroep Huisartsengeneeskunde en Ouderengeneeskunde van het VUmc in Amsterdam

Keuze uit sessie A of B

A. Delier herkennen

Omdat de verschijnselen van een delier vaak lijken op de klachten bij een depressie of dementie, is het niet altijd gemakkelijk om de diagnose te stellen. In veel van de gevallen wordt een delier niet (op tijd) opgemerkt. Hoe herken je (eerder) een delier zodat eerder de juiste zorg kan worden verleend?

Cindy Ooijevaar, Verpleegkundig Specialist AGZ,  poli Geriatrie bij de Noordwest Ziekenhuisgroep

B. Schakelafdeling: plek voor ouderen als ziekenhuisopname niet nodig is

Veel ouderen worden na een bezoek aan de Spoedeisende Hulp of Huisartsenpost opgenomen in het ziekenhuis terwijl ze geen medisch-specialistische zorg nodig hebben. Het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+) en Envida hebben voor deze ouderen een schakelafdeling, waar ze 72 uur kunnen verblijven.

Je hoort alles over de organisatie en ervaringen met deze anderhalvelijnszorg.

Lisette Ars, programmamanager bij Envida en Ruud Nelissen MA, hoofd hartfalen zorg en projectleider zorginnovatielab en kliniek op maat bij het Maastricht UMC+

Keuze uit sessie C of D

C. Voorkom heropname door medicatiegebruik

Tot dertig procent van de ziekenhuisopnames van ouderen houdt verband met geneesmiddelen; de helft daarvan is potentieel vermijdbaar. Ook zo’n 20% van heropnames is medicatie-gerelateerd. Wat zijn de meest-voorgeschreven ‘doorgaans stopbare’ geneesmiddelen en wat zijn de meest vaak ontbrekende ‘doorgaans startbare’ geneesmiddelen? Hoe verminder je het ongeschikte medicatiegebruik bij oudere patiënten in het ziekenhuis, en daarmee de negatieve gevolgen ervan? Welke veranderingen kunnen de medicatiebeoordeling weer een stap verder brengen?

Dr. Wilma Knol, klinische geriater en klinisch farmacoloog en Bastiaan Sallevelt, ziekenhuisapotheker en klinisch farmacoloog aan het UMC Utrecht

D. Ouderenmishandeling

Vaak is de spoedeisende hulp de eerste plek waar signalen van ouderenmishandeling zichtbaar worden. In de hectiek valt het niet altijd mee om deze signalen op te pikken. Het is belangrijk om kennis te hebben van risicofactoren en signalen zodat je ze tijdig kunt herkennen en er naar kunt handelen.

Drs. Miriam van Houten, sociaal medisch adviseur bij Trompetter & Partners, voormalig voorzitter landelijke richtlijn Vermoeden van ouderenmishandeling in het medisch-specialistische zorgdomein van de NVKG en klinisch geriater (niet praktiserend)