Niet-aangeboren hersenletsel (NAH)

• Kader van de dag, kennismaking en inventarisatie
• Korte inleiding op het thema

Kitty Jurrius, lector klantenperspectief in ondersteuning en zorg bij Windesheim en programmaleider Leven met niet-aangeboren hersenletsel bij Radboudumc

Veel patiënten met hersenletsel geven aan sinds het letsel sneller overprikkeld te zijn. Wat bedoelen patiënten hier precies mee? En waar worden deze klachten door veroorzaakt? In deze presentatie zal een overzicht gegeven worden van wat er tot op heden vanuit wetenschappelijk onderzoek bekend is over prikkelgevoeligheid na NAH. Ook zal er aandacht zijn voor de meetbaarheid en behandeling van deze klachten.

Irene Huenges Wajer, klinisch neuropsycholoog bij UMCU en assistent professor bij Universiteit Utrecht

Een jaar na het oplopen van hersenletsel heeft bijna de helft van de mensen geen of beperkt ziekte-inzicht. In de lezing wordt uiteen gezet hoe je een inschatting kunt maken van de mate van ziekte-inzicht van jouw cliënt en hoe je cliënten met verschillende mate van inzicht het beste kunt benaderen, zodat je zo goed mogelijk bij hen aansluit. Je krijgt praktische tips en interventies aangereikt, zodat je met nieuwe inzichten jouw cliënten nog beter kan helpen hun hernieuwde plek vorm te geven in de samenleving.

Arno Prinsen, GZ-psycholoog bij Dendriet, schrijver en trainer op het gebied van hersenletsel

Keuze uit sessie A of B

A. NAH bij kinderen en jongeren

Elk jaar lopen duizenden kinderen en jongeren hersenletsel op. De gevolgen zijn vaak onzichtbaar, maar hebben vaker dan gedacht grote impact op het kind / de jongere en het gezin. Aandacht voor de gevolgen van hersenletsel, zoals vermoeidheid, verminderd kunnen participeren en de impact op het gezin is belangrijk. In onze lezing wordt ingegaan op dit belang en hoe hier in de medisch specialistische revalidatie aandacht aan wordt besteed. We zullen ingaan op de projecten die gecoördineerd worden vanuit Basalt revalidatie, waaronder de ontwikkeling van een gezamenlijk behandelprogramma (Meedoen Next Step).

Menno van der Holst, kinderfysiotherapeut en senior onderzoeker bij kinderrevalidatie Basalt, LUMC en Duchenne Centrum Nederland & Frederike van Markus-Doornbosch, revalidatiearts bij Basalt  

B. Visuele stoornissen ten gevolge van hersenletsel

Visuele waarnemingsproblemen ten gevolge van Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) worden niet altijd goed herkend of begrepen, terwijl de impact op het dagelijks leven groot is. Stel je voor dat je van de ene op de andere dag niet meer goed kunt lezen, mensen herkennen of voorwerpen niet meer kan vinden. Of je verdwaalt regelmatig en botst tijdens het lopen of fietsen tegen objecten en andere verkeersdeelnemers (!) aan.

Mensen met visuele klachten na NAH, maar ook hun naasten en de professionals die betrokken zijn bij hun zorg, hebben veel vragen. Waarom zie ik de wereld om mij heen anders dan vóór mijn hersenletsel? Wat kan er gedaan worden om de (impact van de) problemen te verminderen? In deze presentatie zal worden ingegaan op zowel diagnostiek als de mogelijkheden voor interventies, zoals het aanleren van compensatiestrategieën en het toegankelijk maken van de wereld voor mensen met een visuele beperking.

Merel van den Brink, ergotherapeut en voorzitter expertisegroep NAH bij Bartiméus

Niet-aangeboren hersenletsel heeft niet alleen grote effecten op het lichaam en op het algemeen cognitief functioneren. Ook psychiatrische en/of gedragsproblemen, zoals agressie of ernstige ontremming, kunnen voorkomen na hersenletsel. Daarnaast kunnen mensen met hersenletsel gedragingen laten zien die ongepast zijn in sociale situaties. Deze veranderingen hebben te maken met stoornissen in de sociale cognitie. Zowel psychiatrische problemen als stoornissen in de sociale cognitie hebben een grote invloed op het leven van de persoon met hersenletsel en diens naasten: het risico op miscommunicaties en conflicten is bijvoorbeeld groot. Het wetenschappelijk onderzoek dat we doen bij het Hoogspecialistisch Centrum voor Hersenletsel en Neuropsychiatrie richt zich op de cognitieve, emotionele en gedragsmatige gevolgen van hersenletsel, met als rode draad sociale cognitiestoornissen en psychiatrische problemen na hersenletsel.

Sophie Rijnen, senior wetenschappelijk onderzoeker bij GGZ Oost Brabant