We hebben er steeds vaker mee te maken: psychische problemen bij jongeren. Steeds meer jongeren kampen met angsten of depressies, beschadigen zichzelf of vertonen suïcidaal gedrag. Zelfdoding is tegenwoordig zelfs doodsoorzaak nummer één van deze leeftijdsgroep. Wat kunnen we doen aan deze zorgelijke ontwikkelingen? Hoe ga je daar als zorgprofessional mee om?
Onderzoeken van onder meer het Trimbos-instituut, het CBS en het RIVM wijzen de steeds hoger wordende prestatiedruk aan als oorzaak van psychische problemen bij jongeren. Ze ervaren stress door school, de combinatie van alles wat ze moeten doen, de mening van anderen en hun eigen problemen. Dit alles wordt in de meeste gevallen ook nog eens versterkt door social media.
Dankzij social media staan ze altijd ‘aan’, want ze zijn bang om iets te missen (FOMO – Fear Of Missing Out). Dat kan zorgen voor een verstoord slaap-waakritme. Ze voelen zich ernstig tekort schieten als ze zichzelf vergelijken met de perfecte levens van influencers, wat depressieve gevoelens kan veroorzaken. Ze worden onzeker als hun eigen posts niet of nauwelijks geliket of gedeeld worden. En dan hebben we het nog niet eens over het zogenoemde ‘TikTok-effect’ waar Amnesty International een interessant artikel over publiceerde. Informatie over depressie en zelfmoord lijken psychische klachten bij jongeren alleen maar te verergeren.
Als we kijken naar de cijfers van psychische problemen bij jongeren is er vooral onder meisjes in het voortgezet onderwijs een groei waar te nemen. Meisjes in deze leeftijdscategorie geven aan dat ze vaak bang zijn, zich somber voelen of zich minder goed kunnen concentreren. Onderzoeken hebben uitgewezen dat meisjes op 15-jarige leeftijd, in vergelijking met jongens van dezelfde leeftijd, twee keer zoveel kans hebben om depressief te worden. Daarnaast hebben ze gedurende de adolescentie ook nog eens een grotere kans op het ontwikkelen van een angststoornis dan jongens.
Zelfbeschadiging en suïcidaal gedrag zijn andere vormen van psychische problemen bij jongeren die we in toenemende mate zien. Het zijn dan wel twee verschillende gedragingen, maar er kan in de praktijk wel overlap in zitten. Als de zelfbeschadiging namelijk ernstiger vormen aanneemt, kan dit leiden tot of gezien worden als een suïcidepoging. Herken jij als zorgprofessional de signalen en hoe ga je op de juiste manier om met jongeren die dit gedrag vertonen?
Wanneer jij als zorgprofessional in aanraking komt met psychische problemen bij jongeren is het van groot belang dat jij daar op de juiste manier mee omgaat. Op welke signalen moet je letten, hoe benader jij de cliënt, welke bejegening pas je toe en hoe doorbreek je de vicieuze cirkel van gedachten van angst, depressies, automutilatie en suïcidaal gedrag?
In ons scholingsaanbod voor zorgprofessionals komen psychische problemen bij jongeren regelmatig aan bod. Tijdens dergelijke congressen of masterclasses krijg je veel (achtergrond)informatie en handvatten van hulpverleners die veel ervaring hebben opgedaan met deze complexe problematiek. Er komen behandel- en werkmethodes aan bod, casussen worden besproken en soms zijn er ervaringsdeskundigen waaraan je vragen kunt stellen.
Net als bij ons overige scholingsaanbod bieden de congressen en masterclasses over psychische problemen bij jongeren een gevarieerde inhoud waarin het onderwerp van verschillende kanten belicht wordt. Zo vindt op 23 april de masterclass Zelfbeschadiging plaats, en later dit jaar kun je het congres Suïcidaliteit in de GGZ bijwonen. Of neem eens een kijkje op onze website en meld je meteen aan voor een congres, masterclass of webinar van jouw keuze.
Programmamanager Academie
Jackie van Wieringen
